Инклюзивті болашаққа қарай: мемлекеттік басқару, құқықтық реформалар және Қазақстандағы білім беру
DOI:
https://doi.org/10.47344/676v3423Кілт сөздер:
инклюзивті білім беру, мемлекеттік басқару, құқықтық реформалар, саясатты іске асыру, орталықсыздандыру, мұғалімдерді даярлау.Аңдатпа
Бұл зерттеу Қазақстандағы құқықтық және әкімшілік жүйелердің инклюзивті білім беруді іске асыруына ықпалын талдайды. Инклюзивті білім беру барлық оқушыларға, оның ішінде мүгедектігі бар балаларға, теңдік пен адам құқықтары қағидаттарына негізделген сапалы оқуға қол жеткізуді қамтамасыз етуге бағытталған. Зерттеу аралас әдісті қолданды: мектептердің қолжетімділігі мен мүгедектігі бар адамдардың қамтылуы жөніндегі сандық деректер ұлттық және халықаралық заңнамалық негіздердің сапалық талдауымен үйлестірілді. Білім беру саласындағы сарапшылармен сұхбаттар жергілікті деңгейдегі іске асырудағы қиындықтар мен жүйелік кедергілерді анықтады.Нәтижелер саясатты әзірлеу мен оны практикада қолдану арасындағы елеулі алшақтықты көрсетеді. Қазақстанның халықаралық келісімдерге адалдығына қарамастан, инклюзияның ілгерілеуіне басқарудың орталықтандырылуы, қаржыландырудың жеткіліксіздігі және әсіресе ауылдық жерлердегі мәдени стигма кедергі келтіреді. Финляндия, Германия және Ресей тәжірибесін салыстырмалы талдау децентрализацияның, жергілікті қауымдастықтардың қатысуының және мұғалімдерді сапалы даярлаудың маңыздылығын дәлелдейді.Шынайы инклюзияға қол жеткізу үшін заңнамалық тілдің анықтығы мен инклюзивтілігін арттыру, жергілікті қауымдастықтарға білім беруде көбірек дербестік беру, мұғалімдерді әртүрлі оқушылармен тиімді жұмысқа даярлауды күшейту және қаржылық әрі мәдени кедергілерді жою қажет. Бұл реформалар барлық оқушыларға тең құқық пен әділ қатынасты қамтамасыз етеді.
